DIALEK MELAYU SARIBAS

KLIK SINI UNTUK DAPATKAN KAMUS BAHASA MELAYU SARAWAK RINGKAS
Pendahuluan

Dialek Melayu Saribas adalah bahasa Melayu umum yang dituturkan oleh orang-orang Melayu Saribas, khususnya di Beladin. Dialek ini bukan sahaja dituturkan dan difahami oleh orang-orang Melayu Saribas tetapi turut digunakan oleh kaum-kaum lain seperti Iban, Cina dan Melanau apabila mereka berhubungan antara satu sama lain. Dialek ini mempunyai ciri-cirinya yang tersendiri yang agak berbeza dengan dialek-dialek Melayu lain di Malaysia malahan dialek ini juga berbeza dengan Dialek Melayu Sarawak yang dituturkan di bahagian Kuching. Perbezaan ini adalah berkemungkinan berpunca daripada sejarah perkembangannya, penuturnya, pengaruh bahasa setempat atau disebabkan faktor politik dan geografi.

    Satu perkara yang unik berkenaan dengan dialek ini ialah wujudnya beberapa subdialek dalam dialek Melayu Saribas ini kerana perbezaan geografi. Misalnya dialek Melayu Saribas Beladin adalah berbeza daripada sebutan, nada dan intonasi serta kosa kata jika dibandingkan dengan subdialeknya di kawasan Saribas yang lain seperti Dit, Tuie,Supa, Medang, Tambak, Serabang, Spaoh, Betong, Pusa, Debak, Spinang, Semarang dan Maludam.

Ciri-Ciri Kelainan Dalam Dialek Melayu Saribas
Wujudnya kelainan dalam dialek Melayu Saribas adalah berpunca daripada kesan pengaruh bahasa asing dan bahasa kaum peribumi bukan Melayu yang kuat mempengaruhi dialek ini terutamanya dari segi kosa kata. Keadaan ini dapat dibuktikan melalui contoh-contoh di bawah :

Pengaruh Bahasa Inggeris
[boi]     =   bola/bolasepak (ball/football)
[bob]    =   buku (book)
[gelop]  =  sarung tangan (glove)
[kettel]  =  cerek (kattle)

Pengaruh Bahasa Jawa/Sumatera/Indonesia  
[manok]     =    ayam
[gebek]      =    itik
[pulo]        =    pulau
[sigia]        =    satu
[pusak]      =    kucing
[kemeh]     =    kencing
[jang]         =    panggilan kepada lelaki yang tiada dikenali namanya

Pengaruh Bahasa Iban
[lindap]      =     teduh/bumbung tempat berteduh
[celindap]   =      topi
[jaik]         =      tidak baik/jahat/buruk
[biak]        =      anak/budak
[palau]       =      mabuk arak/minum arak

Pengaruh Bahasa Cina
[cun]        =     tepat/cukup-cukup
[teh peng]  =    teh ais


Pengaruh Bahasa Melanau
[lemantak]  =  sagu


Pengaruh Bahasa Brunei
[limpas]   =  melintasi
[bah]       =  lah

Pengaruh Bahasa Melayu Klasik
[penjan]    =    tingkap
[lang]       =    pintu
[kelak]     =    nanti
[bulak]     =    bohong
[empun]   =    punya
[madah]   =    kata/beritahu

Perbezaan Makna Dengan BM Standard

Dialek Melayu Beladin mempunyai beberapa kata yang terdapat dalam BM Standard tetapi berbeza maksudnya. Keadaan ini berkemungkinan berpunca daripada kata-kata itu berasal dari tempat yang berbeza atau konteksnya yang tersendiri. Kata-kata ini didapati masih luas digunakan dalam dialek Melayu Saribas. Contoh-contohnya adalah seperti berikut :

[tapak]       =       pinggan
[gilak]        =       sangat
[tikam]       =       baling
[lawa]        =       sombong
[endak]       =       tidak mahu
[kitak]        =        kamu/awak/anda (panggilan bersopan)
[kamek]      =       saya
[tetak]        =       ketawa
[pasar]        =      pekan/bandar/bandaraya
[kelaka]       =      berkata-kata/bercakap